Veelgestelde vragen
Steeds meer Amersfoorters zien de kansen van een groene en leefbare Stadsring. VanRingnaarPark zet zich in om deze transformatie mogelijk te maken en de Stadsring om te vormen tot een plek voor mensen, met ruimte voor ontmoeting, beweging en natuur.
Tegelijkertijd roept dit vragen op. Hoe haalbaar is het plan? Waar moeten al die auto’s naartoe? En hoe blijft de stad bereikbaar? In onze Veelgestelde vragen (FAQ) beantwoorden we vragen over de noodzaak van verandering, de impact op verkeer en bereikbaarheid, de aansluiting op stedelijke ontwikkelingen en de politieke en financiële haalbaarheid. We delen ook inspirerende voorbeelden uit andere steden.
Heb je een vraag die hier niet bij staat? Laat het ons weten!
De noodzaak
1. Waarom is het nodig om de Stadsring te transformeren?
Onderzoek van ingenieursbureau Royal HaskoningDHV toonde in 2021 aan dat bij ongewijzigd beleid de verkeersdrukte in 2030 zodanig toeneemt dat het autoverkeer grotendeels stil komt te staan in de spitsuren. Niets doen is dus geen optie.
Om de stad leefbaar en toekomstbestendig te houden, is in april 2020 het burgerinitiatief Van Ring naar Park gestart. Dit initiatief spoort de gemeente aans om het autoverkeer binnen Amersfoort drastisch terug te dringen en de openbare ruimte van de Stadsring terug te geven aan mens en natuur.
De uitdagingen van Amersfoort
2. Welke uitdagingen spelen er in Amersfoort en waarom zijn veranderingen nodig?
Amersfoort groeit en staat voor grote uitdagingen. Denk aan de enorme woningbouwopgave, de energietransitie, de mobiliteitstransitie, klimaatverandering en de behoefte aan een gezondere leefomgeving. Al deze ontwikkelingen vragen om slimme keuzes die de stad leefbaar en toekomstbestendig houden.
Auto’s nemen steeds meer ruimte in. Inmiddels domineert de auto veel steden en straten. Ook in Amersfoort. Die ruimte was ooit van mensen, kinderen, van natuur. VanRingnaarPark wil die ruimte teruggeven aan de mens, aan onze kinderen en aan natuur en biodiversiteit.
2.1 Hoe kan Amersfoort groeien zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid?
Amersfoort heeft een grote woningbouwopgave. Naar verwachting is het aantal inwoners in 2035 maar liefst 185.000. Om de stad compact te houden en kostbaar groen niet op te offeren, bouwt Amersfoort de woningen bij voorkeur op vrijgekomen plekken in de bestaande stad. Met als voordeel dat voorzieningen als scholen en winkels al aanwezig zijn. De uitdaging is het behouden van voldoende groene ruimte en het tegengaan van verstenen door parkeerplaatsen aan te leggen. Veel nieuwe woningen zijn appartementen, te realiseren bij OV-voorzieningen zodat een lage parkeernorm kan gelden. Zo leidt de toename van woningen niet tot meer autoverkeer.
2.2 Wat doet Amersfoort aan de energietransitie?
Amersfoort speelt een actieve rol in de energietransitie. De gemeente streeft ernaar om tegen 2030 volledig klimaatneutraal te zijn. Dit betekent dat alle energie duurzaam wordt opgewekt en dat de uitstoot van broeikasgassen minimaal is. Daarnaast wil Amersfoort de uitstoot van CO2 drastisch verminderen door de overstap naar schone energiebronnen, het verduurzamen van de gebouwde omgeving en stimuleert elektrisch vervoer actief met laadpalen en subsidies.
2.3 Hoe werkt Amersfoort aan gezonde mobiliteit en welke uitdagingen spelen daarbij?
Amersfoort wil inwoners stimuleren om vaker te voet, met de fiets of het openbaar vervoer te reizen en minder afhankelijk te zijn van de auto. Dit sluit aan bij het STOMP-principe, waarbij lopen en fietsen de voorkeur krijgen, gevolgd door openbaar vervoer en deelmobiliteit, met de privéauto als laatste optie. Dit draagt bij aan gezonde mobiliteit, met minder uitstoot, minder verkeersdrukte en meer ruimte voor voetgangers en fietsers.
Om dit te bereiken, investeert de gemeente in betere voorzieningen voor voetgangers en fietsers en werkt ze aan een sterker OV-netwerk. Toch blijven auto’s voor reizen buiten de stad belangrijk, vooral door de beperkingen van het interlokale OV. Daarom is het streven om autoverkeer binnen de stad zoveel mogelijk te beperken en alleen voor noodzakelijke ritten te gebruiken. Dit betekent niet per se de kortste route volgens je navigatiesysteem, maar wel de meest efficiënte en duurzame oplossing voor de stad.
2.4 Hoe kan Amersfoort zich beter beschermen tegen wateroverlast en de gevolgen van klimaatverandering?
Amersfoort heeft, net als veel andere steden, te maken met de gevolgen van klimaatverandering. Hittestress en wateroverlast nemen toe, vooral in de versteende delen van de stad. In 1959-1960 werd de Westbuitensingel gedempt om ruimte te maken voor autoverkeer. Onbedoelde negatieve effecten: minder waterberging bij hevige regenval en meer luchtvervuiling en geluidsoverlast in het stadscentrum.
Om de stad beter te wapenen tegen extreme weersomstandigheden, zijn meer groen en water essentieel. Een stadspark met een nieuwe Westbuitensingel – van de Monnikendam tot de Westsingel bij het stadhuis – zorgt voor opvang van regenwater, voor verkoeling op warme dagen en vermindert wateroverlast. Zo bereidt Amersfoort zich voor op de toekomst.
2.5 Hoe draagt een gezonde leefomgeving bij aan de gezondheid van inwoners en toekomstige generaties?
Amersfoort scoort in de Gezondheidsindex 2024 van ingenieursbureau Arcadis als zesde van de 25 grootste Nederlandse steden. Dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2022, maar er is nog veel te winnen, vooral op het gebied van de gebouwde omgeving (plek 11), mobiliteit (plek 11) en buitenruimte (plek 17).
Een gezonde leefomgeving is essentieel voor zowel huidige als toekomstige generaties. Meer groen en minder autoverkeer dragen bij aan schonere lucht, minder geluidsoverlast en een prettiger stadsklimaat. Een groen en autoluw Stadspark biedt ruimte voor wandelen, fietsen en buitensporten. Én een rondje joggen door een stadspark rond de binnenstad belast de longen minder. VanRingnaarPark zet dit onderwerp op de agenda en mobiliseert steeds meer Amersfoorters voor een gezondere stad.
2.6 Waarom is biodiversiteit in Amersfoort belangrijk en hoe kan deze worden hersteld?
De aanleg van de Stadsring eind jaren vijftig verbrak de natuurlijke verbinding tussen verschillende groene gebieden in Amersfoort. Met grote gevolgen voor de biodiversiteit: planten en dieren kunnen zich minder goed verplaatsen, hun leefwereld is verkleind.
VanRingnaarPark pleit voor het herstel van de groene hoofdstructuur. Hoe mooi zou het zijn als de aanleg van een stadspark met veel groen en water een essentiële schakel zou zijn? Waarbij de beekdalen weer verbonden zijn met het groen langs de Amsterdamseweg en Birkhoven. Een autoluwe Stadsring creëert een prettigere omgeving voor inwoners en een gezondere leefomgeving voor flora en fauna.
2.7 Hoe kan een vitale binnenstad bijdragen aan een aantrekkelijker Amersfoort?
Rond de prachtige historische binnenstad van Amersfoort ligt een drukke en onaantrekkelijke verkeersader: de Stadsring. Die vormt een fysieke én psychologische barrière voor bewoners en bezoekers: de binnenstad is minder toegankelijk en nodigt niet uit. Bewoners ervaren de Stadsring als onveilig, ongezond en als een inefficiënt gebruik van de publieke ruimte.
VanRingnaarPark pleit voor een groen alternatief: een stadspark dat de binnenstad verbindt met de omliggende wijken. Een park dat ruimte biedt voor ontspanning, ontmoeting en een prettige wandelomgeving. Een park dat ongebruikte locaties, zoals Amicitia, nieuw leven inblaast en de achterzijde van het Sint Jorisplein een aantrekkelijkere uitstraling geeft. Voorbeelden uit andere steden tonen dat minder verkeer zorgt voor vitale en levendige binnensteden, aantrekkelijker voor bewoners, ondernemers en bezoekers.
De toekomst van het verkeer rondom de Stadsring
3. Waar moet het verkeer naartoe dat nu dagelijks over de Stadsring rijdt?
Er is sprake van verschillende verkeersstromen:
- Bezoekersverkeer naar de binnenstad – Dit verkeer veroorzaakt vooral op koopavonden en in het weekend files voor de parkeergarages aan de Koestraat en het Sint Jorisplein.
- Woon-werkverkeer – In de ochtendspits komt veel verkeer vanaf de Hogeweg en Arnhemseweg richting het westen, waarbij het merendeel onder het spoorviaduct verdwijnt. In de avondspits gebeurt dit in omgekeerde richting.
- Overig verkeer – Een deel van dit verkeer gebruikt de Stadsring als snelle doorgangsroute, soms met hoge snelheden en gevaarlijke situaties als gevolg. Dit zorgt voor geluidsoverlast en onveiligheid.
Het plan is niet om dit verkeer simpelweg te verplaatsen naar andere wijken, maar om het slimmer te verdelen en goede alternatieven te bieden.
3.1 Wat gebeurt er met het bezoekersverkeer naar de binnenstad?
Auto’s hoeven niet per se de binnenstad in te rijden om te parkeren. Conform de Mobiliteitsvisie zijn de parkeergarages aan de binnenring in de toekomst inzetbaar als wijkhubs voor bewoners van de binnenstad. Parkeerruimte in garages als de Koestraatgarage, Beestenmarktgarage en Flintgarage worden primair voor vergunninghouders. Resultaat: minder verkeer op straat en geen opstoppingen meer voor die garages.
Bezoekers van de binnenstad parkeren in garages als de Mondriaangarage en de Van Asch van Wijckgarage of in de toekomstige stadsrandhubs.
3.2 Hoe wordt het woon-werkverkeer opgevangen?
In de Omgevingsvisie staat dat het doorgaande karakter van de Stadsring verdwijnt. Dit is een noodzakelijke stap om de bus en hulpdiensten ruim baan te geven en overlastgevend verkeer te weren. Een weerslag zien we nog niet terug in de Mobiliteitsvisie.
Mogelijke oplossingen voor woon-werkverkeer zijn:
- Slim gebruik van het omliggende wegennet, waarbij automobilisten de kortste route naar hun werkplek kiezen zonder onnodig de Stadsring te gebruiken.
- Parkeren in stadsrandhubs en overstappen op OV, de fiets of werkgeversbusjes. Deze busjes zouden dezelfde privileges kunnen krijgen als taxi’s en het OV.
- Samenwerking met werkgevers, waarbij bedrijven medewerkers stimuleren om alternatieve vervoersmiddelen te gebruiken. Dit sluit aan bij de “Goed op weg”-regeling, waarbij bedrijven met meer dan 100 medewerkers sinds juli 2024 verplicht zijn om hun woon-werk- en zakelijke kilometers te rapporteren.
Als stadsrandhubs kunnen bestaande parkeerterreinen, zoals die bij hotels, restaurants, het zwembad of de dierentuin een functie vervullen.
3.3 Wat gebeurt er met het overige verkeer?
Het onderbreken van het doorgaande karakter van de Stadsring, zal leiden tot minder verkeer. Dit zorgt voor minder geluidsoverlast en gevaarlijke situaties.
Aandachtspunten:
- Minimale verkeersverplaatsing naar omliggende wijken – Het doel is om verkeer gebruik te laten maken van het omliggende wegennet in plaats van dat het probleem simpelweg wordt verplaatst.
- Bereikbaarheid van bedrijven op Isselt – De Isselt blijft goed bereikbaar via alternatieve routes.
- Nieuwe routes voor autoverkeer – Navigatiesystemen zullen niet meer de kortste, maar de meest logische en efficiënte route door de stad adviseren.
3.4 Is de Westtangent een realistische oplossing?
Hoewel de Westtangent ‘met pensioen’ is gegaan, blijft de bereikbaarheid van Amersfoort-West een actueel thema. De gemeente wil de fietsveiligheid verbeteren en overweegt een tunnelconstructie die naast fietsers ook ruimte biedt voor OV en hulpdiensten.
ProRail, de beheerder van het spoor, is hier kritisch over. Zij verwachten dat op termijn alsnog een autotunnel nodig wordt om de groei van het verkeer op te vangen. Daarom pleiten zij voor een bredere aanpak waarin ook autoverkeer wordt meegenomen.
Op dit moment onderzoeken de gemeente, ProRail en de provincie Utrecht samen hoe de verkeersveiligheid en bereikbaarheid van Amersfoort-West het beste gewaarborgd kunnen blijven.
Bereikbaarheid binnenstad
4. Hoe blijft de binnenstad van Amersfoort bereikbaar?
De binnenstad blijft goed bereikbaar en wordt beter. Veel van het verkeer – zo’n 85% van het autoverkeer op de stadsring is doorgaand en heeft geen bestemming in de stad. Een autoluwe stadsring zal ertoe leiden dat veel van dat verkeer verdwijnt. De belevering van winkels en horeca blijft optimaal en is vanaf 2025 zelfs duurzamer, doordat deze uitsluitend met Zero Emission voertuigen (elektrisch of waterstof) zal plaatsvinden.
Bezoekers kunnen hun auto parkeren in buitenringse parkeergarages en in de toekomst gebruikmaken van stadsrandparkeerplaatsen. Bewoners behouden toegang tot hun woning en hun parkeerplaatsen. Daarnaast wordt de binnenstad vooral beter bereikbaar via veilige en comfortabele loop- en fietsroutes, betere fietsvoorzieningen en passend openbaar vervoer.
4.1 Hoe blijven winkels en horeca goed bevoorraad?
Vanaf 2025 mogen leveringen aan winkels en horeca in de binnenstad alleen nog met Zero Emission voertuigenplaatsvinden. Dit betekent dat bedrijven gebruik gaan maken van elektrische of waterstof aangedreven vracht- en bestelwagens. Bevoorrading blijft uitstekend mogelijk. Maar wel met minder uitstoot en geluidsoverlast, wat bijdraagt aan een prettigere en duurzamere binnenstad.
4.2 Kun je nog met de auto naar de binnenstad?
Ja, bezoekers hoeven niet meer de binnenstad in, maar kunnen parkeren in buitenringse parkeergarages en in de toekomst in stadsrandparkeerplaatsen. Dit vermindert verkeersdrukte in het centrum en zorgt voor een aangenamere omgeving voor voetgangers en fietsers.
Bewoners kunnen hun woning en hun eigen parkeerplaats blijven bereiken.
De Stadsring in de gemeentelijke plannen
5. Welke rol speelt de Stadsring in de plannen van de gemeente Amersfoort?
De Stadsring werd in 1959-1960 aangelegd als een stedelijke verkeersader met 2×2 rijstroken en uitvoegstroken. De functie van de weg is in de afgelopen jaren ter discussie komen te staan. Waar in het Verkeers- en Vervoersplan 2030 al werd voorgesteld om de Stadsring af te schalen naar een wijkverzamelstraat, gaat de Omgevingsvisie 2023 nog verder. Hierin wordt de Stadsring erkend als een barrière voor de binnenstad en krijgt deze een nieuwe functie en inrichting.
De gemeenteraad heeft vastgelegd dat:
- De Stadsring niet langer een doorgaande weg wordt, zodat de binnenstad en omliggende wijken beter bereikbaar en leefbaarder worden.
- De nadruk verschuift van het verkorten van reistijden naar het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid.
- De Stadsring autoluwer wordt en de groene singel wordt hersteld om de binnenstad beter te verbinden met het stationsgebied en omliggende wijken.
5.1 Wat wordt er onderzocht om de Stadsring autoluwer te maken?
Adviesbureau Royal HaskoningDHV onderzoekt in opdracht van de gemeente hoe de verschillende verkeersstromen lopen en hoe deze op elkaar inwerken. Die onderzoeken vonden plaats in 2021 en in 2024.
Bij het laatste onderzoek werden nieuwe scenario’s meegenomen:
- Het effect van rekeningrijden en de aanpassing van kruispunt Hoevelaken.
- Het terugbrengen van de maximumsnelheid naar 30 km/h op de Stadsring.
- Het verminderen van rijstroken van 2×2 naar 2×1.
- Het doorrekenen van een alternatief met een ‘knip’ tussen de Blekersingel en Hendrik van Viandenstraat en een knip onder het spoorviaduct bij het Stadhuis.
VanRingnaarPark betreurt ten aanzien van dit onderzoek een eenzijdige focus op autoverkeer. Zachtere waarden – zoals ecologie, gezondheid, natuur, stedelijke verblijfskwaliteit worden in het onderzoek niet meegenomen. Ook spreekt VanRingnaarPark liever over verbindingen dan over knips. Wat voor de een ene categorie een knip is, betekent voor een andere groep een verbinding.
5.2 Wat gebeurt er met de snelheid en verkeersveiligheid op de Stadsring?
Amersfoort wil op wegen met gemengd verkeer 30 km/h invoeren. Voor de Stadsring geldt dit nu nog niet. De mogelijkheid om de snelheid te verlagen is in onderzoek.
VanRingnaarPark heeft de gemeente verzocht de verlaging naar 30 km/h op de Stadsring versneld door te voeren, mede om de verkeersveiligheid te verbeteren. De gemeente onderzoekt de haalbaarheid daarvan.
Samenhang met andere plannen
6. Hoe beïnvloedt een autoluwe Stadsring de ontwikkelingen langs Eem en Spoor?
De plannen voor de nieuwe wijk Groot-Soesterkwartier (Langs-Eem-en-Spoor, Soesterkwartier en Wagenwerkplaats) krijgen een extra impuls door een autoluwe Stadsring. VanRingnaarPark heeft in een commissievergadering aandacht gevraagd voor de negatieve effecten van een drukke 2×2-strooks Amsterdamseweg.
Een autoluwe Stadsring maakt het mogelijk om de Amsterdamseweg terug te brengen naar 2×1 rijstrook, wat grote voordelen heeft:
- Minder geluidsoverlast voor nieuwe woningen in Groot-Soesterkwartier.
- Betere oversteekbaarheid, waardoor de verbinding tussen de wijkdelen wordt verbeterd.
- Minder dure infrastructurele ingrepen, zoals bij Nieuwe Poort en andere kruispunten.
Een autoluwe inrichting van de Stadsring draagt dus direct bij aan een prettige en leefbare nieuwe wijk.
7. Wat is de visie van VanRingnaarPark op het parkeerbeleid van de gemeente?
Na het referendum en samenspraak met inwoners heeft de gemeente haar parkeerbeleid aangepast:
- Er komt een gefaseerde invoering.
- De kosten van de eerste parkeervergunning per huishouden zijn vastgesteld op €30 per jaar.
Deze aanpassingen houden rekening met de zorgen van bewoners en zorgen ervoor dat het parkeerbeleid aansluit bij de bredere mobiliteitsvisie van de stad.
8. Hoe staat de gemeenteraad tegenover de ideeën van VanRingnaarPark?
De gemeenteraad ondersteunt het gedachtengoed van VanRingnaarPark. Naast de coalitiepartijen denken ook grote oppositiepartijen mee over oplossingen voor de stedelijke uitdagingen.
Voorwaarden die vaak gesteld worden door de raad – en die VanRingnaarPark onderschrijft:
- Behoudt goede bereikbaarheid van de stad
- Voorgestelde maatregelen moeten financieel haalbaar zijn
Dit brede politieke draagvlak laat zien dat er veel steun is voor een duurzame, leefbare en beter verbonden stad.
Inspirerende voorbeelden en succesverhalen
9. Welke steden hebben met succes een drukke verkeersader omgevormd tot een stadspark?
Veel steden in binnen- en buitenland laten zien dat vergroening en minder autoverkeer een stad aantrekkelijker en economisch vitaler maken. Zoals Utrecht, Leiden, Gent, Groningen en Parijs.
Met het herstel van de Catharijnesingel is de stad Utrecht niet alleen groener en aantrekkelijker, maar ook economisch vitaler. Ook Leiden en Gent legden de nadruk op minder autoverkeer, meer groen en betere verbindingen voor voetgangers en fietsers.
Opvallend is dat in al deze steden een groot deel van het autoverkeer simpelweg ‘verdween’ (ook wel ‘verdamping’ genoemd). Mensen kozen andere vervoerswijzen en routes, waardoor verkeersproblemen uitbleven
9.1 Welke lessen kunnen we leren van andere steden?
Steden worden aantrekkelijker en economisch vitaler als de auto minder ruimte krijgt. Hoewel het terugdringen van de auto vaak primair weerstand oproept, heeft niemand spijt van een autoluwe binnenstad. Er is meer ruimte voor voetgangers, fietsers en ontmoeting. De kwaliteit van de stad en omgeving is prettiger en gezonder.
Bewoners en ondernemers plukken de vruchten. Hoe beter inzicht burgers hebben in de voordelen zijn, hoe groter de steun voor verandering.
9.2 Hoe kunnen bewoners worden meegenomen in het proces?
In Amersfoort ligt het initiatief voor een autoluwe stadsring bij inwoners. Er is veel draagvlak en betrokkenheid vanuit de stad. Dat vergroot de kans op een succesvolle transformatie. Hoe breder het initiatief gedragen is, hoe succesvoller!
VanRingnaarPark streeft naar:
- Duidelijke communicatie over de voordelen van een autoluwe stad.
- Kleine experimenten of tijdelijke aanpassingen om de effecten zichtbaar te maken.
- Dialoog met ondernemers om gezamenlijk kansen te benutten.
Door te kijken naar succesvolle voorbeelden en inwoners actief mee te nemen, kan Amersfoort een inspirerend voorbeeld worden van hoe een stad de balans tussen bereikbaarheid, leefbaarheid en economische vitaliteit kan verbeteren.