‘Bekijk de stad vanuit het perspectief van de wandelaar!’
StadsringCafé 3 december 2025
Dat de transformatie van de Stadsring naar een park grote voordelen heeft voor Amersfoorters, bezoekers, ondernemers én de klimaatbestendigheid van de stad, is inmiddels bij velen bekend. Toch leverde het StadsringCafé van 3 december jl. opnieuw waardevolle inzichten op over waarom vergroenen en ‘verblauwen’ zo noodzakelijk zijn. Want hoe mooi zou het zijn als we de stad gaan zien als onderdeel van het omliggende landschap?
In een volle zaal, met onder meer wethouders Johnas van Lammeren en Tyas Bijlholt, kwamen drie sprekers aan het woord, ieder vanuit een ander perspectief. De avond werd geleid door Duco Bannink.
Breda als inspiratiebron: National Park City
Joost Barendrecht, voorzitter van de Stichting Stad in een Park in Breda, nam het publiek mee in het gedachtegoed van National Park City, een internationale beweging die begon in Londen. Onlangs kreeg Breda als vierde stad ter wereld deze status, na Londen, Adelaide (Australië) en Chattanooga (VS).
De kern van het concept: ervaar de stad als onderdeel van het landschap en verbind groene gebieden met elkaar – binnen én tussen steden.
Joost schetste hoe Breda deze ambitie wist te realiseren. De gemeente startte met een onderzoek naar de identiteit van de stad, waaruit drie kernwaarden naar voren kwamen: groen, grenzeloos, gastvrij. Dit vormde de aanleiding voor bewoners om, volgens het grassroots-principe, bestaande groene initiatieven te verbinden en te versterken.
In 2022 richtten Joost en andere initiatiefnemers de Stichting Stad in een Park op, met als doel om initiatieven te inspireren en te bundelen. Zo kwam vergroening in een stroomversnelling. Een uitgebreid traject volgde om de officiële status van National Park City te verkrijgen; “meer een coachingtraject dan een strenge toetsing,” aldus Joost.
Een Londense delegatie was tijdens haar bezoek onder de indruk van de vele groene initiatieven in Breda. Niet veel later werd de status toegekend en vierde de stad dit op 20 mei 2025 met een groot feest voor alle inwoners. Inmiddels staan in Breda de seinen op groen: er vinden talloze activiteiten plaats, van markten en bijeenkomsten tot een ambassadeurscirkel, educatieve programma’s voor scholen, vergroening van schoolpleinen, een jaarlijks Groenfestival en het iconische project rond de rivier de Mark.
Daarnaast bracht de stichting het boekje De natuur als goede buur uit, vol praktische vergroeningstips; van balkon tot geveltuin. Joost ziet ook voor Amersfoort volop kansen. Wethouder Johnas van Lammeren gaf aan graag met de stichting in gesprek te gaan.
Gezien de overeenkomsten tussen Breda en Amersfoort is VanRingnaarPark inmiddels in contact met de organisatie die zich inzet om meer Nederlandse steden te enthousiasmeren voor de National Park City-status.
De kracht van groen en blauw
Agnes Hermans, bijna afgestudeerd bioloog en klimaatonderzoeker met een specialisatie in Environmental Policy, presenteerde een helder betoog over de meerwaarde van groen en blauw, in het bijzonder over het hergraven van de Westbuitensingel. Haar conclusie: vergroening en ‘verblauwing’ zijn onmisbaar voor mens, klimaat en biodiversiteit én kansrijk in uitvoering.
De risico’s van wateroverlast nemen toe, benadrukte ze. Hoewel hevige regenval pas voor 2050 werd voorspeld, komen hoosbuien nu al regelmatig voor, met ondergelopen kelders, tuinen en garages als gevolg. Uit gemeentelijke hittemetingen en -wandelingen in 2022 bleek bovendien dat groen en wateroppervlakken veel meer verkoeling bieden dan verharding. Langs de bestaande singel is de gevoelstemperatuur aantoonbaar lager dan in aangrenzende straten. Kleine verschillen met grote impact, vooral voor kwetsbare groepen zoals ouderen en kinderen.
Het hergraven van de Westbuitensingel zou volgens Agnes voor extra verkoeling kunnen zorgen. Daarnaast levert vergroening talloze andere voordelen op: een betere waterkwaliteit (mits gefilterd via wadi’s en voorzien van doorstroming en natuurvriendelijke oevers), meer biodiversiteit, schonere lucht door fijnstofafvang, geluiddemping en een aangenamer woonklimaat.
Ook sociaal en economisch is de winst groot. Mensen zijn socialer in een groene omgeving, vooral ouderen en kinderen profiteren daarvan. Hoogwaardig groen nodigt uit tot verblijf, bevordert sociale controle en vermindert overlast en vandalisme. Onderzoek toont bovendien aan dat mentale klachten zoals depressie en angst afnemen in groene wijken, terwijl herstel juist sneller verloopt.
Tot slot is er een economische kant: uitzicht op groen verhoogt de vastgoedwaarde aanzienlijk – met 15% bij water, 10% bij openbare ruimte, 6% bij een park en 5% bij een plantsoen. Groen trekt bovendien meer bedrijvigheid aan en vermindert leegstand. Een mooi Amersfoorts voorbeeld is de transformatie van plein De Zonnehof: ooit een parkeerplaats, nu een levendige plek met woningen en een bloeiend kunstpaviljoen.
Wandelen als sleutel tot verbinding
Frank Hart sprak namens Wandelnet, een landelijke organisatie met tien professionals en duizend vrijwilligers, gevestigd in Amersfoort. Wandelnet onderhoudt het uitgebreide netwerk van langeafstandswandelingen in Nederland.
Frank benadrukte dat wandelen meer is dan bewegen alleen. Het stimuleert ontmoeting, zelfredzaamheid en zintuiglijke beleving. “Wandelend ervaar je de omgeving intenser: je ruikt de bomen, hoort de vogels, ziet meer.”
Hij pleitte ervoor Nederland toegankelijker te maken voor wandelaars. De vrijheid van wandelen is hier beperkt door het eigendomsrecht, in tegenstelling tot het Verenigd Koninkrijk, waar public rights of way gelden. Daarom zet Wandelnet haar vrijwilligers in om grondeigenaren te overtuigen wandelroutes open te stellen.
Wandelen draagt niet alleen bij aan gezondheid, maar ook aan een duurzame samenleving en lokale economie. Natuur dichtbij huis is steeds belangrijker: mensen wandelen het liefst in hun eigen buurt. Korte ommetjes verlichten bovendien de druk op kwetsbare natuurgebieden.
Frank benadrukte de sociale dimensie van wandelen. Zeker met het oog op vergrijzing is het essentieel dat ouderen veilig en prettig kunnen lopen. Groene routes met voldoende bankjes nodigen uit tot bewegen en ontmoeting; ontbreken die, dan neemt eenzaamheid toe. Dat geldt ook voor mensen met een beperking, wier actieradius zonder rustpunten klein blijft.
Zijn oproep aan de wethouders was duidelijk: “Bekijk de stad vanuit het perspectief van de wandelaar.” Lopen verdient een structurele plek in het stedelijk beleid, ook in relatie tot andere maatschappelijke vraagstukken. “Leg het accent op actieve in plaats van passieve mobiliteit,” richtte hij zich tot wethouder Tyas Bijlholt.
Volgens Frank zijn in Amersfoort al veel positieve ontwikkelingen zichtbaar, zoals de aanleg van Park Elisabeth Groen. De impact daarvan is direct merkbaar in de wandelroutes. Met de transformatie van de Stadsring tot stadspark zal de wandelkwaliteit van Amersfoort verder toenemen: wandelaars kunnen het park straks écht beleven. “Het Marskramerspad doorkruist de Stadsring zelfs twee keer,” besloot hij. “Amersfoort is op de goede weg – de groene weg.”
